Leegstand of verwaarlozing van woningen en gebouwen leiden ertoe dat woonbuurten in verval geraken. Vlaanderen telt nog te veel ongezonde en slecht uitgeruste woningen.
Leegstaande of verwaarloosde panden worden geïnventariseerd, waardoor de eigenaar een heffing dient te betalen. Woningen die op deze lijst staan komen in aanmerking voor het recht van voorkoop of sociaal beheer.
Leegstand bij woningen heeft enkel betrekking op het onroerend goed of het deel ervan dat bestemd is voor de huisvesting. In het geval van een appartement hoeft het gehele (woon)gebouw dus niet leeg te staan.
Verwaarlozing heeft steeds betrekking op het hele (woon)gebouw.
De eigenaar die de nodige verbeteringswerken laat uitvoeren kan de woning uit de inventaris laten schrappen. Tijdens de verbeteringswerken kan er ondertussen schorsing van de heffing worden aangevraagd.